Maria en ik hadden afgesproken om vandaag de opstandingskerk van binnen te gaan bekijken, dus in het begin van de middag met trolley bus 7 richting Hermitage en een paar haltes daar voorbij stond de Opstandingskerk. Het oprichten van kerkelijke bouwwerken ter nagedachtenis aan een of andere gedenkwaardige gebeurtenis is een zeer oude Russische traditie. De opstandingskerk kreeg haar canonieke naam naar de in Christus ontslapen keizer Alexander II en werd opgericht op de plaats waar het leven van Alexander II zo tragisch werd afgebroken door een bom die gegooid werd door een lid van de ‘Wil van het volk’, I.Grinevitskij.
Daarom heeft de kerk ook haar meer bekende naam ‘Kerk van de Verlosser op het bloed’ gekregen, die nu algemeen ingang heeft gevonden. Aan de inrichting en decoratie van de kerk hebben schilders steenhouwers, mozaïekmakers, keramisten en emaillisten gewerkt.
De buitenkant is redelijk voorzien van mozaïekwerk. De koepel is bedekt met juweliersemaille, het tentvormige dak is belegd met gekleurde dakpannen. Van bijzondere culturele waarde zijn de mozaïeken met een gezamenlijk oppervlakte van 6560 vierkante meter, een unieke verzameling, die zijn gelijke in de wereld niet kent.
Aan de werktekeningen voor de Mozaïeken hebben meer dan 25 kunstenaars gewerkt. De kerk van de verlosser op het bloed is een monument van Russisch-orthodoxe bouwkunst. In de jaren dertig van de 19-eeuw ontstond de ‘Neorussische stijl’, een poging om terug te keren naar de nationale tradities van de kerkelijke bouwkunst.
Voor de bouw en inrichting van de Opstandingskerk gebruikte de architect Alfred Parland vormen en volgde hij procédés die kenmerkend zijn voor de Vasiliuskerk in Moskou; deze werd toentertijd beschouwd als een typisch symbool van het volkseigene in de Russische architecteur.
De beslissing om de kerk te bouwen in de vorm van de vijf ontluikende blaadjes van een ‘immortelle’ is door de archimandriet Ignatius (I.V. Malysjev) genomen. Hij heeft ook het voorstel voor de naam van de kerk gedaan.
Bij de bouw kregen de architecten een bijzondere opdracht: de plek waar de afschuwelijke misdaad had plaatsgevonden moest beslist worden genomen in het interieur van de kerk. Deze plek, die aan de westkant van de kerk ligt, wordt aangegeven door een kostbaar baldakijn, dat in 1907 is aangebracht. Daar, onder het niveau van de vloer, te bereiken via enkele treden, kun je de heilige relikwieën zien: de leuning en de bestrating die tijdens de moord met bloed zijn besmeurd.
Tot voor kort werd er vaak negatief gedacht over de‘Neorussische stijl’, deze toch zo interessante stroming in de Russische bouwkunst. Veel gebouwen zijn neergehaald en de overgebleven gebouwen hebben veelal hun oorspronkelijke bestemming verloren. Des te verheugender is het te zien dat zij nu in de belangstelling staan van specialisten die ze gerehabiliteerd hebben in de ogen van de publieke opinie.
Ook de kerk van de Verlosser op het bloed heeft een eerherstel van haar goede naam afgewacht.