Gisteren op weg naar de Houtribsluizen kwamen wij langs de Bataviawerf. 
De huidige Batavia is genoemd naar een historische voorganger, die in 1627-’28 in Amsterdam werd gebouwd voor de Verenigde Oostindische Compagnie op de oude VOC-werf, de Peperwerf, onder leiding van scheepsbouwmeester Jan Rijksen.
Het schip vertrok op 29 oktober 1628 voor zijn eerste reis, onder het commando van opperkoopman Francisco Pelsaert, met bestemming Batavia op Java. Nog voordat het schip zijn bestemming had bereikt, is de Batavia op een rif voor de Australische westkust vergaan. Dit rif maakt deel uit van de eilandengroep ‘Houtman Abrolhos’. Het eiland waar de Batavia verging heet tegenwoordig ‘Beacon Island’. De wrakplaats van de Batavia is gelegen aan de zuidzijde van Beacon Island op 28° 30′ ZB en 113° 47′ OL.
Van de 332 opvarenden verdronken er al direct 40 in de branding. De overigen slaagden erin zich op een nabijgelegen eilandje in veiligheid te brengen. Omdat op het eilandje voedsel noch water aanwezig was, besloot commandeur Pelsaert om samen met enige officieren hulp te gaan halen in de stad Batavia op Java (het tegenwoordige Jakarta). Hij vertrok met de grote sloep.
Muiterij op de Batavia
Tijdens de afwezigheid van Pelsaert afwezigheid ontstond er muiterij onder leiding van onderkoopman Jeronimus Corneliszoon. Deze Jeronimus zag zichzelf als de stichter van een nieuw koninkrijkje, waar echter geen plaats zou zijn voor alle schipbreukelingen. Meer dan 100 mensen werden door hem en zijn handlangers omgebracht. Een groepje soldaten onder leiding van Wiebe Hayes verzette zich en wist zich terug te trekken op een nabijgelegen eiland. Bij zijn terugkeer slaagde Pelsaert erin, gesteund door de groep van Hayes, de muiters te overmeesteren en te berechten. De meesten werden opgehangen, terwijl anderen zweepslagen kregen of werden gekielhaald. Twee mensen werden op het vasteland van Australië aan wal gezet, waarna niemand ooit meer iets van hen vernam.
In de jaren ´70 van deze eeuw is het wrak van de Batavia ontdekt en geborgen. Dit wrak, alsmede vele wrakvondsten, bevindt zich nu in de West-Australian Maritime Museum te Fremantle, Australië. Andere delen bevinden zich in een ander museum, te weten het Geraldton Region Museum. Beide musea zijn in een verwoede strijd gewikkeld om de nalatenschap van de Batavia. De klap waarmee het schip op 4 juni 1629 op het rif van de Abrolhos liep, dreunt nog steeds na….
De stranding en de moordpartijen zijn in de 17de eeuw bekend geworden als ‘De Ongeluckige Voyagie van ‘t Schip Batavia nae den Oost-Indien’. Dit verhaal is op schrift gesteld en verspreid, waardoor de herinnering aan het schip altijd levend is gebleven.
Lijfspreuk van Willem van Oranje (aangebracht in de kajuit):
Point n’est besoin d’espérer pour entreprendre, ni de réussir pour perséverer
Het is niet nodig verwachtingen te koesteren om te ondernemen, noch te slagen om te volharden
Overige gegevens:
L.O.A. 56,60 meter;
Breedte 10,50 meter;
Maximale diepgang 5,10 meter;
Hoogte grote mast vanaf de kiel 55 meter;
Leeg gewicht 650 ton;
Waterverplaatsing (volledig geballast) circa 1200 ton;
Zeiloppervlak. 1180 m2;
Geschut 24 gietijzeren kanonnen;
Aantal opvarende 332 personen;
Scheepsbouwmeester reconstructie Willem Vos;
Datum kiellegging 4 oktober 1985;
Datum doop en te waterlating 7 april 1995;
Totaal aantal mensen dat tussen 1985 en 1995 op enige wijze aan de Batavia heeft gewerkt 1140 personen.